Manneken Pis, halka açık bir çeşme, Belçika’nın maskotu ve çok sayıda ilginç ve şaşırtıcı hikayenin de kahramanı. Lordlar ve krallardan hediyeler aldı ve hatta birkaç kez kaçırıldı. Tarihi geçmişi zengin olan bu yapı, zamanla Belçika’nın simgesi haline geldi. Manneken Pis’i, turistik yerler ile alışveriş mağazaları arasında görmezden gelebilirsiniz, ancak bu yazımızı okuduktan sonra mutlaka uğrayacağınıza eminiz. Rue de l’Étuv ile Ruedu Chêne arasındaki köşede bulunan heykelin geçmişini, hakkındaki az bilinen gerçekleri ve hikayesini öğrenmeye hazır mısınız?
• Ortaçağ döneminden bir erkek çocuğu…
Ortaçağ döneminde adı, kelimenin tam anlamıyla, “Çişini yapan küçük erkek çocuğu” anlamına geliyordu. Manneken Pis adını almadan önce Petit Julien veya Küçük Julien olarak biliniyordu. Çeşmeye dair onlarca masal, destan, hikaye bulabilirsiniz. Bazıları inandırıcı olurken, bazıları ise düpedüz tesadüfler silsilesi.
Popüler hikayelerden birine göre Brüksel şehrini kurtaran bu oğlan çocuğuymuş. Bu hikayede o zamanlar Brüksel’deki düşmanlar geri çekilir gibi yaparlarken aslında kentin altına barut saklıyorlardı. Julien isimli küçük bir çocuk alev alan sigortayı gördü ve çabucak üzerine işedi. Bunun üzerine halk da büyük bir faciayı önleyen bu çocuğun heykelini yaptı.
Diğer ünlü bir hikaye, öfkeli bir cadının heykeli lanetlediğini söylüyor. Lanetlemesi ile sonsuza kadar işeyecek olan oğlanın lanetlendiği anı gören adam hemen yaptığı heykel ile yerini değiştirdi.Bir diğer senaryoya göre ise cadı başarılı oldu, çocuğu sonsuza kadar lanetledi ve onu taşa çevirdi.
Manneken Pis’in aslında Leuven’in genç III. Dük Godfrey’i olduğuna dair iki öykü var. Birincisi, babasının kalesinden kaçtı, böylece Brüksel’deki diğer çocuklarla oyun oynayabildi ve en sonunda da ünlü bir sokağın köşe başında bulundu.
• Orijinal olmayanlar
Manneken Pis adı 1452 yılına kadar uzanan arşivlerde ilk kez belirtildi. Eskiden Petit Julien olarak anılırdı ve aynı caddenin köşesindeki bir çeşmenin bir parçasıydı. Bu taş heykel, 1619 yılında yaşlı Hiëronymus Duquesnoy tarafından yapılan bronz bir heykelle değiştirildi. Orijinalin korunmadığı için, kopyanın ilk yapıya benzeyip benzemediği bilinmiyor.
Hiëronymus Duquesnoy’un yaptığı heykel 1817’de tahrip edildi ve Lycas adındaki özgür kalmış bir köle tarafından çalındı. Neyse ki, parçalar bir kalıp yapmak için bulundu ve yapıştırıldı.
Şu anki heykel 1965’te Manneken Pis tekrar kaybolduktan sonra yapıldı. Birkaç ay sonra heykel kırık olarak Brüksel’deki kanallardan birinde bulundu ve şu anda Grand Place’deki Maisondu Roi’de bulunuyor.
• Çalınan ve alınanlar
Manneken Pis, tarih boyunca birkaç kez çalındı ve geri alındı. 1745 yılında İngiliz askerleri tarafından çalındı, ancak Geraardsbergen şehrinde bulundu. Geraardsbergen’in yardımsever insanlara teşekkür etmek için heykelin kopyasının şehre getirildiği söylendi, ancak Geraardsbergen’in 1459’dan beri bir Manneken Pis’i vardı. Şimdiye dek, her iki kent arasında da en eski heykele sahip olduklarına dair hala süregelen bir rekabet var.
Tekrar 1747’de Fransız ordusu tarafından çalındı. Brükselliler ise bu duruma isyan etti ve neredeyse büyük bir ayaklanmaya olacaktı. XV. Louis askerlerinin yaptığını telafi etmek için MannekenPis’e altın ile işlenmiş güzel kıyafetler verdi.
• Kıyafet giydirilmiş Manneken
Özel günlerde küçük bronz heykeli giydirmek esasında bir tür gelenek. Fransa’nın XV. Louis tarafından hediye edilen pahalı kıyafet de dahil olmak üzere 800’den fazla kostüm içeren gardırobu Maisondu Roi’de saklanıyor. Manneken Pis’in ilk kıyafetleri, Avusturya ve Hollanda yetkilileri tarafından verildi. Bunun yanı sıra gardırop, Mickey Mouse ve Noel Baba kostümü gibi modern kostümleri de içeriyor.
• Jeanneke Pis
Manneke Pis, esasında Brüksel’deki tek işeyen çocuk heykeli değil. 1987’de Jeanneke Pis adında bir kız çocuğunun da heykeli yapıldı. Bu heykeli Ruedes Bouchers yakınlarındaki bir çıkmaz sokakta bulabilirsiniz. 1998’de ise bu furya Zinneke Pis adındaki köpek ile daha da büyüdü. Heykel Rue de Chartreux kaldırımında yer alıyor. Sonuç olarak Brüksel’in maskotu haline gelen bu çocuk, Brüksel’de adım başı karşınıza çıkacak. Hem hediyelik eşya hem de heykel olarak…
