Yaklaşık 300 yıl önce yaşıyor olsaydınız, muhtemelen bir Fransız kafesinde o dönemin devrim yaratan içeceğini yudumlarken, liberal ve derin tartışmalarla alevlenen konuşmalara dahil olacaktınız. Yani kahveye dair her şeyi tartışıyor, bilgi alışverişinde bulunuyor ve konuşuyor olacaktınız. Bugünse sadece tüketiyoruz. Nereden, nasıl ve ne şekilde geldiğini bilmeden. Bu yazımızda hem kahvenin yolculuğundan hem de Fransa ile bütünleşen kahve kültüründen bahsedeceğiz.
Café Procope en eski ve en ünlü Paris restoran / kafeler kategorisinde yer alıyor. Orijinal adıyla ‘Literary Café‘ olan bu kafe, Paris’in batısında 6. bölgede, Saint-Germain Bulvarı’ndan birkaç adım mesafede yer alıyor. Geçmişten bugüne otantik dekorundan, nostalji rüzgarları estiren menüsünden ve albenili görünümünden hiçbir şey kaybetmedi. Paris’teki kafe kültürünün sosyokültürel tarihi incelenirse şayet Café Procope’nin müthiş bir rol oynadığı söylenebilir.
1686’da İtalyan Francesco Procopiodei Coltelli tarafından açılmış olan tarihi kafe, daha çok entelektüel ve seçkin insanlara hitap eden bir buluşma noktası olarak ün kazanmaya başladı. O dönemlerde işletmeciler, bir işletmenin kaderinde en büyük role sahip olanların, oraya gelen müşteriler olduğu görüşündelerdi. Café Procope’nin o zamanki saygın müşteri kitlesi de adeta kafenin ve sunduğu kahvenin bir markası oldu. Kuşkusuz, bunun Café Procope’un sürekli övülen başarısıyla da bir ilgisi vardı.
Yıllar boyu kahve sadece sokakta satılmıştı. Bununla birlikte, kahvenin kaderini değiştiren insanlar kahve içmeye başladığı andan itibaren kısa süre içerisinde pek çok kişi için bir çeşit içki haline geldi. O günden bugüne kafe kültürü, edebiyat, sanat ve film için bir odak noktası haline geldi.
Her şey Café Procope’de başladı…
Café Procope, açıldığı günden bugüne dek hiçbir zaman müşteri bulmakta sıkıntı yaşamadı. Rousseau, Denis Diderot ve Voltaire, kafeye giden ve kafenin marka imajını yükselten, kültürel ve politik açıdan popüler hale getiren isimlerden sadece birkaçı. Fransız ulusunu sonsuza dek değiştirecek olan zamanın en ilerici felsefelerinden bazıları bu kafeye geldi. Aydınlanma döneminde zamanın entelektüel kargaşasının harekete geçirileceği alan oldu. Zamanla, Paris’te vakit geçiren ve bu tartışmalara katkıda bulunan Amerikalı Benjamin Franklin ve Thomas Jefferson’ın da ilgisini çekmeye başladı.
Söylentilere göre, Voltaire Café Procope’da günde yaklaşık 100 fincan espressoyu içki niyetine içiyordu, hatta daha da etkili olsun diye çikolata ile karıştırıp tüketiyordu. Masası, kafenin ikinci katında sonsuza dek rezerve veturistler buraya inanılmaz ilgi gösteriyor.
Elbette, hoşgörü, kardeşlik, anayasal bir hükümet isteği ve kilisenin ve devletin istismarına öfke gibi Aydınlanma’dan çıkan ideallerden birçoğu Fransız Devrimi’ne de ilham vermeye devam etti. Devrim sonrası Paris’in gözdesi ve dünyanın en eski kafesi unvanına sahip Café Procope, ‘edebi kafe’ olarak statüsünü kaybetti. Ancak, bu uzun sürmedi. Kısa sürede yeniden popülarite kazanması sağlandı.
Bina, 1988’de önemli bir restorasyondan geçirildi. Yeni tasarımında 18. yüzyıl stili yeniden yansıtılmaya çalışıldı. Bugünse Fransız tarihinde büyük öneme sahip kanıtları kusursuz güzellikteki dekorunda görebilirsiniz. Koyu renkli duvarlar, Paris tarihinin hikâyesini anlatan süslü altın çerçevelerle süslenmiş. Tavanlardan, maun mobilyalarını aydınlatan özenle hazırlanmış kristal avizeler asılı. Bir zamanlar burada vakit geçiren ünlü isimleri gösteren çeşitli plaketler de mevcut. Her oda, Chopin ve Franklin’in de bulunduğu bu önemli figürlerden birine sahip. İç mekânın ihtişamı her iki katta da göze ilişiyor ve arka planda çalınan hafif müzik, romantik Paris ortamını da en iyi şekilde yansıtıyor.
Mahalledeki soylulaştırma arttıkça, kafe turistler için her zaman daha popüler hale geldi. Menü, Fransız geleneğine sadık olup, coqauvin, escargots, tartareduboeuf ve crèmebrûlée gibi olmazsa olmazları sunuyor.
