İran‘ın farklı coğrafyası ve iklimi, onu dört mevsim gezilebilir ülkeden biri haline getiriyor. Mesela Tahran’ı kar yağdığında, daha güneydeki Şiraz’ı baharda ve İran’ın Sistan ve Belucistan eyaletindeki Châbahâ ya da Çabahar’ı yaz ortasında ziyaret etmelisiniz. İran’ı en iyi şekilde gezmek için doğru sezonda doğru bölgeyi ziyaret etmek bu anlamda oldukça önemli. Bugünkü yazımızda yalnızca İran’ın eşsiz coğrafyasını değil, aynı zamanda çeşitli etnik grupları ve göçebe kabilelerini de yakından görebileceğiniz en iyi yürüyüş parkurları ve trekking rotalarını keşfediyoruz. Macera dolu İran turuna hazırsanız hemen başlayalım…
Tâlysh Dağları
Türkçe adıyla Talış Dağları, İran’da Tilâr ve Bâghro Dâgh, Azerbaycan’da ise Zanjan ve Gilân illerinin sınırları boyunca uzanan Talış sıradağları doğal ve kültürel çeşitliliği birleştiriyor. Dağa tırmanmadan önce karşınıza çıkacak olan ormanda ilk duyacağınız ses, Hazar Denizi’nden getirilen koyunların siste kaybolmaması için çalan çanları olacak.
Envaiçeşit çiçeklerin tam bir renk cümbüşü yarattığı Soubâtân adlı köyden Abbâs Yurdi’ye ve göçebe çadırların bulunduğu Bâghro Dağı eteklerine, hatta Tiun Gölü’ne kadar inebilirsiniz. Tâlysh, Gilac ve Azeri Türkçesi dillerinin konuşulduğuna sıklıkla şahit olabilirsiniz. Göçebe çadırlarındaki yerlilerle sohbet etmeyi unutmayın.
Sabalân Dağları
İran’ın en güzel trekking rotalarından biri olan Sabalân, 4.811 metre yüksekliğindeki krater kışın donmuş bir göle dönüşerek eşsiz manzaralar sunuyor. Dağ eteklerinde sırasıyla Sarein ve Shirvân Dareh olarak bilinen meşhur kaplıcalar ve vadileri yer alıyor. Azeri Türkçesinin konuşulduğu Ardebil’deki alanları ziyaret ettikten sonra Meshkin Şahr, Ghotur Sui’nin kaplıcaları ve daha sonra dev turuncu zambaklarla çevrili Shâbeel kaplıcasına gidebilirsiniz.
Buradan sonra yalnızca deneyimli ve profesyonel yürüyüşçüler zirveye kadar devam edebilir, zira özel ekipman gerekiyor. Temmuz ve ağustos ayları Sabalan Dağları’nı ziyaret etmek için en uygun dönem.
Alam Kuh ve Taht-ı Süleyman
Alborz Dağları’nda bulunan Taht-ı Süleyman menzili 4.000 metreden sonra toplam 160 zirveye sahip. Bunlardan en yüksek olanı 4.850 metredeki Alam Kuh, buz ve kaya tırmanışı aktivitelerini yapabileceğiniz en ideal yer. Dört farklı rota olmasına rağmen, rehberlerin en çok önerdiği rota kuzeyden başlayan Kelârdeşt’teki Roodbârak. Yalnız bunun için kırsal çiftliklerin süt için koyun yetiştirdikleri Vandarbon ve Horamdasht’a kadar 1.5 saat süren bir araba yolculuğu yapmanız gerekiyor.
Daha sonra arabayı uygun bir yerde bırakıp, Hesâr Châl düzlüklerine kadar 1.5 saatlik bir yürüyüş yapabilir, çimenler ve sapsarı çiçeklerle örtülü tepeler ve buzul göllerini fotoğraflayabilirsiniz. Bu bölgenin yaz aylarında popüler bir kamp yeri olmasının yanı sıra dağ keçileri ve koçlardan oluşan yaban hayatını da gözlemleyebilirsiniz.
Damâvand
Damāvand, sadece ülkenin simgesi ve en yüksek zirvesi değil, aynı zamanda “İran’ın çatısı” olma unvanına da sahip. İran turlarının olmazsa olmazı Damavand, Mazandaran’da bulunan en güzel zirve. Güney tarafındaki dumanlı dağlardaki Sabalân’ın aksine kraterler karla kaplı. 16 değişik rotadan biri olan Yakhan Vadisi’ne kadar çıkabilirsiniz.
İran ziyaretinizi bahar aylarında yapacaksanız, güney rotasını, Dashte Dâgh yolunu kullanmanızı öneriyoruz. Bu rota sizi Tahran’dan Harâz Yolu’na ve sonrasında Lâr barajına kadar götürecektir. En sonunda da Dashte Dâgh ve Panâhgâh Simorgh yürüyüş parkurlarına ulaşacaksınız. Zirveye çıkacakların Lâr Vadisi’nin nefes kesen manzarası karşısında tek kelimeyle nutku tutulacak.
Trans Alborz
Trans Alborz sıradağları kuzeybatıdan kuzeydoğuya doğru uzanıyor. Güzergâhlardan biri, Tahran’ın iki saat kuzeyindeki barajın bulunduğu güzel bir vadide olan Taleghân‘a gidiyor. Taleghân’dan sonra Taht-ı Süleyman’ın güney eteklerinde bulunan Parâchan Köyü’ne gidin.
Burada 40 tepe ve üç yürüyüş yolu bulunuyor. Sehezâr Vadisi’ne giden yolda katır kiralamanız gerekebilir. Varış noktasına ulaşmadan önce başka bir koyun çiftliği ve hemen yakınındaki kaplıcalara da uğrayabilirsiniz. Gitmek için en iyi zaman, yaz ve sonbahar ayları.
Zard Kuh
Çaharmahal ve Bahtiyari Eyaleti’ndeki Zagros Dağları‘nda bulunan Zard Kuh ve 4.221 metre yüksekliğindeki en yüksek zirvesi Kolunchin kesinlikle görülmeye değer. İlin merkezi olan Şahre Kord ya da Şehrekürd, başlangıç olarak en iyi yer.
Merkezden göçebe çadırlarının olduğu Kohrang Gölü’ne gelmeden önce Fârsan ve Çelgerd’e gitmenizi tavsiye ediyoruz. İlkbahar en iyi ziyaret zamanı iken, kışın kayak severler için de harika kayak pistleri olduğunu hatırlatalım.
